Khu vực miền Trung đang nổi lên như trung tâm năng lượng mới của Việt Nam, với hàng loạt dự án quy mô lớn đang được tăng tốc triển khai. Từ điện than, điện khí LNG đến điện hạt nhân, các dự án này không chỉ mang ý nghĩa chiến lược về an ninh năng lượng mà còn tạo động lực phát triển hạ tầng, công nghiệp và logistics cho cả vùng.
Tiến độ thi công tổng thể tại Dự án Nhiệt điện Quảng Trạch I đã đạt trên 95%.
Ảnh: Hà Minh
Bứt tốc tại Trung tâm Điện lực Quảng Trạch
Tại Quảng Trị, Trung tâm Điện lực Quảng Trạch đang là điểm nóng đầu tư năng lượng khi tập trung 4 dự án lớn do Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) làm chủ đầu tư, với tổng công suất hơn 4.400 MW và tổng vốn gần 140.000 tỷ đồng.
Nổi bật nhất là Nhà máy Nhiệt điện Quảng Trạch I (1.400 MW, vốn 41.130 tỷ đồng), hiện đã hoàn thành hơn 95% khối lượng thi công và đạt cột mốc kỹ thuật quan trọng vào cuối tháng 8/2025 với lễ đốt dầu lần đầu Tổ máy số 1 – bước khởi đầu cho giai đoạn chạy thử đồng bộ, hướng tới phát điện thương mại vào năm 2026.
Bên cạnh đó, Nhà máy Nhiệt điện LNG Quảng Trạch II (1.500 MW, vốn đầu tư hơn 52.000 tỷ đồng) đang trong giai đoạn lựa chọn nhà thầu EPC quốc tế, giá trị gói thầu hơn 26.000 tỷ đồng. Liên danh PECC1 – PECC3 được lựa chọn làm đơn vị tư vấn thiết kế, lập hồ sơ và đánh giá thầu. Theo kế hoạch, dự án sẽ khởi công trong quý IV/2025, phát điện Tổ máy 1 vào cuối năm 2028 và Tổ máy 2 vào đầu năm 2029.
Khánh Hòa và Ninh Thuận: Trụ cột năng lượng mới
Ở phía Nam miền Trung, Khánh Hòa đang trở thành trung tâm năng lượng quan trọng với Dự án LNG Cà Ná và kế hoạch tái khởi động điện hạt nhân Ninh Thuận. Dự án LNG Cà Ná có tổng vốn hơn 57.000 tỷ đồng, bao gồm nhà máy tuabin khí chu trình hỗn hợp 1.500 MW, hệ thống kho cảng LNG công suất 1–1,2 triệu tấn/năm cùng đê chắn sóng dài 2,4 km.
Theo chỉ đạo của Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn, Bộ Công Thương phải hoàn thành lựa chọn nhà đầu tư trong quý IV/2025, nhằm sớm khởi công dự án – một trong những mắt xích quan trọng của chuỗi cung ứng năng lượng sạch miền Trung.
Song song đó, tỉnh Ninh Thuận đang đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng cho hai nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2, tổng diện tích gần 600 ha. Đến tháng 9/2025, toàn bộ diện tích khu vực nhà máy và khu tái định cư đã được kiểm kê, với 72/91 hộ dân được niêm yết phương án bồi thường, dự kiến hoàn tất trong năm 2025. Chính phủ đã cấp 3.236 tỷ đồng cho công tác này, song địa phương kiến nghị thêm 9.156 tỷ đồng để đảm bảo tiến độ tái định cư và hạ tầng dân sinh.
Hợp tác công nghệ quốc tế: Rosatom quay lại Việt Nam
Trong lĩnh vực điện hạt nhân, Công ty CP Tư vấn xây dựng điện 2 (PECC2) và Tập đoàn Rosatom (Nga) đã ký Biên bản ghi nhớ hợp tác về phát triển Nhà máy Điện hạt nhân Ninh Thuận 1, trong đó Rosatom đề xuất sử dụng công nghệ lò phản ứng VVER-1200, đang vận hành tại Nga và Belarus, và được triển khai tại Bangladesh, Trung Quốc, Ai Cập, Hungary, Thổ Nhĩ Kỳ.
Theo thỏa thuận, hai bên sẽ phối hợp phát triển hạ tầng lưới điện, logistics, đào tạo chuyên gia và chuyển giao công nghệ vận hành, mở ra triển vọng hợp tác sâu rộng trong chuỗi cung ứng năng lượng hạt nhân của Việt Nam.
Động lực phát triển mới cho miền Trung
Việc đồng loạt triển khai các dự án năng lượng quy mô lớn đang biến miền Trung thành vùng động lực mới trên bản đồ năng lượng Việt Nam. Không chỉ bổ sung công suất hàng chục nghìn MW cho hệ thống điện quốc gia, các dự án này còn góp phần hình thành chuỗi công nghiệp – dịch vụ phụ trợ, tạo việc làm và thu hút vốn FDI vào các lĩnh vực cơ khí, cảng biển, và logistics.
Với vị trí địa lý thuận lợi, hạ tầng đang được đầu tư mạnh và dòng vốn trong – ngoài nước tăng nhanh, miền Trung đang tiến gần hơn đến vai trò “trung tâm năng lượng quốc gia” – nơi hội tụ các dự án điện than, điện khí, năng lượng tái tạo và điện hạt nhân mang tầm chiến lược cho giai đoạn phát triển 2030–2045.